Tafeltennis, de beste sport voor ouderen
Bettine Vriesekoop tijdens een workshop bij Tafeltennisvereniging TTC De Kluis in Geleen. De groep bestond voornamelijk uit ouderen. Door haar enthousiasme en passie is het voor de deelnemers een boeiende workshop. ( beeld Franco Gori)
De snelste balsport ter wereld, tafeltennis, is bij uitstek geschikt om de fysieke en geestelijke gesteldheid van ouderen op peil te houden.
Voormalig Europees kampioene Bettine Vriesekoop verzorgt clinics, waarin ouderen hun vaardigheden kunnen trainen.
Woensdagochtend, het zuidelijk gelegen Geleen. In het clubhuis van TTC De Kluis nemen zo’n veertig Limburgse tafeltennisliefhebbers aandachtig het inleidende verhaal van Vriesekoop in zich op. De meeste van hen zijn actief bij een vereniging, een enkeling moet het doen met pingpongervaring van zomervakanties. Het doet er gelukkig niet veel toe hoeveel trofeeën er zijn binnengesleept. ‘Tafeltennis is voor iedereen’, lacht de inmiddels 58-jarige Vriesekoop.
kampioen
De bij Avanti uit Hazerswoude opgegroeide tafeltennislegende is vergroeid met haar teergeliefde sport en vertelt dat tafeltennis de op een na populairste sport in de wereld is. ‘Voetbal is de nummer één, daarna volgt het tafeltennis’, zegt de voormalig topatleet. ‘Ik wil daaraan graag toevoegen dat alleen al in China 350 miljoen mensen op recreatieve basis spelen. En 25 miljoen mensen, ik herhaal: 25 miljoen mensen, beoefenen de sport op professioneel niveau.’
Vriesekoop is haar clinic – een initiatief van de Nationale Ouderenbond en de tafeltennisbond – in de knusse kantine begonnen met een uiteenzetting van haar levensverhaal. Als jong meisje met veel aanleg meerde ze al vroeg aan bij de vermaarde eredivisieclub Avanti. Toen Vriesekoop elf jaar was en haar vader overleed, had ze haar missie gevonden in het leven. ‘Ik kon me niet meer concentreren op mijn schoolwerk. Dat ging op de lange baan. Ik besloot me helemaal te storten op het tafeltennis. Omdat ik heel veel uren maakte, werd ik vervolgens Nederlands jeugdkampioen en later ook Nederlands kampioen. Met Gerard Bakker had ik destijds een trainer die me vertelde dat ik de beste van Europa kon worden.’
Dat laatste werd ook waarheid, weet de wat oudere lezer van deze krant. In 1982 en 1992 greep Vriesekoop het goud en tussen die plakken door ontwikkelde zij zich tot een speelster waar in Nederland amper maat op stond. Elke sportliefhebber die haar verrichtingen volgde in het tijdperk van bloei herinnert zich het succesvolle fanatisme van Vriesekoop, dat bij tijd en wijle flink botste met de tirannieke Bakker. Ook hier, in Geleen, waar de gemiddelde leeftijd toch al gauw tegen de zeventig loopt, staat de speelster te boek als een icoon.
‘De jeugd kent mij niet, maar jullie wil ik graag helpen’, zo besluit Vriesekoop haar inleiding. Waarna een klaterend applaus volgt en de aanwezigen samendrommen in de sporthal.
coördinatie
De eerste oefening die de spelers in deze clinic doen, lijkt eenvoudig, maar vraagt veel van het coördinerend vermogen. Het vederlichte balletje moet worden overgegooid, terwijl zij vol in beweging zijn. ‘De oog-hand-coördinatie wordt op deze manier goed getraind’, zegt Vriesekoop. ‘Ook kun je met tafeltennis heel goed de balans en de stabiliteit trainen. Het hele lichaam wordt geoefend als je de sport speelt. De sport helpt ook het dementieproces te vertragen. We gaan zo nog meer oefeningen doen. Ik ben wel blij met de opkomst vanmorgen. Het sociale aspect speelt ook een rol wanneer mensen wat ouder worden.’
Hinkelend houden de spelers het balletje omhoog met hun batje. Ze slaan het witte projectiel tientallen keren achter elkaar tegen de muur, waar ze een centimeter of zeventig vandaan staan. Vriesekoop nodigt een speelster van TTC Kluis uit om het balletje direct dood op haar batje te laten vallen, als de voormalig Europese kampioen het rustig naar haar toe heeft gelepeld. De oefening heeft veel weg van het oud-Hollandse eierlopen en brengt stevige hilariteit bij de toeschouwers teweeg.
‘Bettine zelf kan het wel, dat balletje opvangen. Maar voor ons is het een hele kunst hoor’, glundert Jaap, een 71-jarige Limburgse speler die ook aan de clinic deelneemt. Als de bal voor de vijfde keer in successie bij de speelster van TTC Kluis van het batje is gerold, kan hij een onbedaarlijke lachbui niet achterhouden. Ook de andere deelnemers grinniken, ook al omdat Vriesekoop zelf de ballen nog altijd opvangt met het gemak van een doorgewinterde Chinese topspeelster. ‘Trainen, blijven trainen’, lacht de vrouw die vandaag het stralende middelpunt van de belangstelling vormt. ‘Ik heb zo veel getraind vroeger, mensen, ik kon de uren niet meer tellen. En toen ik op stage naar China vertrok, kwamen er nog wat uurtjes bij.’
Terwijl de deelnemers gehoorzaam doorgaan met hun oefening, licht Vriesekoop haar vrolijkheid toe. De goede luim contrasteert met haar rentree in de tafeltenniswereld, zo’n drie jaar geleden. Vriesekoop was toen eregast bij het 45-jarig jubileum van Avanti, maar maakte een gesloten en ongemakkelijke indruk. ‘Ik moest echt weer helemaal wennen aan het tafeltennis. Het was een deel van mij dat als het ware was afgestorven.’
Maar nu, vertelt de vrouw die lange tijd in China correspondent van NRC Handelsblad was en momenteel tijdelijk een sportcolumn in Trouw heeft, voelt ze weer veel binding met de sport. Het zou ook wel heel jammer zijn geweest om al haar kennis onbenut te laten. ‘In China ben ik veel met het thema bewegen in de weer geweest. Als je goed beweegt, kun je op een heel efficiënte manier met je energie omgaan. Voor een tafeltennisser is het hartstikke belangrijk dat hij een soepele manier van bewegen heeft. Ik breng dat over in de Old Star Clinic, maar ook op jong talent waarmee ik aan de slag ga. Daarnaast vertel ik de jeugd wat het inhoudt om op topniveau tafeltennis te spelen. Je kunt nooit ver komen als je niet op je strepen staat. De meeste toppers zijn best een beetje lastig, in de topsport lopen nu eenmaal veel eigengereide mensen. Goed en serieus met je vak bezig zijn, brengt met zich mee dat je veel aan jezelf moet denken.’
Voor de spelers in Geleen is dat laatste gelukkig minder noodzaak. Zij hebben het leeuwendeel van hun leven achter de rug en koesteren de gemoedelijkheid bij TTC Kluis. ‘Nog drie ballen!’, roept Bettine Vriesekoop, ‘dan gaan we aan de koffie.’